Dysgrafia to jedno z zaburzeń pisania, które może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Jest to problem, który wpływa na zdolność do poprawnego i czytelnego pisania, co może stanowić poważne wyzwanie zarówno w codziennym życiu, jak i w procesie edukacji. Zaburzenie to nie jest rzadkością i wymaga odpowiedniego rozpoznania oraz wsparcia.
Dysgrafia – rodzaje
Dysgrafia może przybierać różne formy, które różnią się od siebie charakterystyką objawów. Wyróżnia się trzy główne rodzaje dysgrafii:
- Dysgrafia dyslektyczna: charakteryzuje się licznymi błędami ortograficznymi. Osoby z tym rodzajem dysgrafii mają trudności z przepisaniem tekstu, a błędy pojawiają się głównie podczas pisania z pamięci. Natomiast przy kopiowaniu tekstu, błędy mogą się nie pojawiać, co sugeruje, że problem leży głównie w procesie tworzenia własnych wypowiedzi pisemnych.
- Dysgrafia przestrzenna: w tej formie dysgrafii, trudności pojawiają się głównie podczas przepisywania tekstów i rysowania. Mimo że ortograficznie teksty mogą być poprawne, to jednak problemy z odwzorowaniem kształtów liter, przestrzennym rozmieszczeniem tekstu na stronie oraz rysowaniem są znaczące. Osoby z tym rodzajem dysgrafii często mają trudności z utrzymaniem odpowiednich proporcji i odległości między literami.
- Dysgrafia motoryczna: w tym przypadku błędy pojawiają się głównie podczas przepisywania tekstów, natomiast pisanie tekstu dyktowanego może być poprawne. Osoby z dysgrafią motoryczną mają również trudności z rysowaniem, co jest związane z problemami motorycznymi, które wpływają na kontrolę nad ruchem ręki podczas pisania.
Dysgrafia – objawy
Objawy dysgrafii mogą być różnorodne i zależą od wieku osoby oraz stopnia zaawansowania zaburzenia. Wczesne sygnały mogą obejmować:
- niechęć do zadań wymagających pisania lub rysowania.
- trudności z nadawaniem literom prawidłowych kształtów.
- nieprawidłowy chwyt długopisu, co prowadzi do problemów z kontrolą nad pismem.
- szybkie zmęczenie podczas pisania.
- trudności z rysowaniem prostych linii lub odróżnianiem wielkich liter od małych.
W miarę jak dziecko rośnie, objawy mogą się nasilać. W wieku szkolnym dzieci z dysgrafią często mają nieczytelne pismo, a litery są różnej wielkości, przechylone w różnych kierunkach. Może to również prowadzić do problemów z koncentracją na treści pisanej, co skutkuje niekompletnymi zdaniami, pomijaniem słów i trudnościami z przelaniem myśli na papier.
U młodzieży i dorosłych objawy dysgrafii mogą obejmować trudności ze zrozumieniem własnych notatek, błędy gramatyczne i składniowe, a także rozbieżność między wiedzą a zdolnością do jej zapisania. To może prowadzić do frustracji i obniżenia samooceny.
Dysgrafia – diagnoza i leczenie
Diagnoza dysgrafii zwykle odbywa się w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, gdzie specjalista przeprowadza wywiad oraz obserwację pacjenta. W trakcie badania ocenia się poziom inteligencji, pamięć słuchową i wzrokową, sprawność manualną, a także koordynację wzrokowo-ruchową. Ważne jest również zbadanie percepcji wzrokowej i słuchowej, które mogą wpływać na trudności z pisaniem.
Leczenie dysgrafii opiera się głównie na regularnych ćwiczeniach, które pomagają poprawić umiejętności pisania. W przypadku dzieci w wieku szkolnym zaleca się obniżenie wymagań dotyczących jakości pisma oraz umożliwienie wykonywania sprawdzianów w formie ustnej. Pomocne mogą być również technologie, takie jak tablety czy komputery, które ułatwiają tworzenie notatek.
Dysgrafia – przykładowe ćwiczenia
Regularne ćwiczenia są kluczowe w leczeniu dysgrafii. Przykłady takich ćwiczeń to:
- kreślenie leniwych ósemek w powietrzu lub na papierze,
- odrysowywanie kształtów od szablonów,
- wypełnianie i pogrubianie konturów,
- kolorowanie określonych przestrzeni,
- rysowanie szlaczków i łączenie punktów linią,
- kopiowanie rysunków za pomocą kalki, a następnie z pamięci,
- uzupełnianie literami przygotowanych szablonów.
Dysgrafia – przyczyny
Przyczyny dysgrafii mogą być różnorodne. W niektórych przypadkach jest to wynik uszkodzenia części mózgu odpowiedzialnej za umiejętność pisania. Inne możliwe przyczyny to zaburzenia pracy dłoni, niewłaściwy chwyt pisarski, nawyki związane z pisaniem, a także zbyt duże napięcie mięśni. Dysgrafia może również wynikać z zaniedbań edukacyjnych oraz zaburzeń rozwojowych, takich jak nerwica ruchowa czy nadpobudliwość psychoruchowa.
Podsumowanie
Dysgrafia to złożone zaburzenie, które wymaga zrozumienia i wsparcia zarówno w domu, jak i w szkole. Wczesne rozpoznanie i odpowiednia terapia mogą znacząco poprawić jakość życia osób dotkniętych tym zaburzeniem, umożliwiając im lepsze funkcjonowanie w codziennych sytuacjach.
