Zmagające się z wyzwaniami współczesności dzieci i młodzież coraz częściej potrzebują specjalistycznego wsparcia. Jednym z miejsc, które oferują taką pomoc, są dzienne oddziały psychiatrii dziecięcej.
W niniejszym wywiadzie, psycholożka i psychoterapeutka, Magdalena Hawrot-Krauze, dzieli się spostrzeżeniami na temat codziennej pracy z młodymi pacjentami. Porusza wiele istotnych kwestii, takich jak rosnąca liczba dzieci potrzebujących pomocy, rodzaje zaburzeń, z jakimi się zmagają, a także rolę rodziny i szkoły w procesie leczenia.
Zapraszamy do lektury.
Jaka jest skala dzieci trafiających na oddział psychiatryczny?
Moje obserwacje odnoszę do oddziału dziennego psychiatrycznego, gdzie aktualnie pracuję. A skala jest duża, mamy momenty kiedy skierowań do przyjęcia na oddział jest więcej niż samych miejsc na oddziale. Warto również podkreślić , że chętnych na przyjęcia na oddział jest więcej w okresie szkolnym, czyli w miesiącach wrzesień-czerwiec.
W jakim wieku są to dzieci i z jakimi zaburzeniami trafiają?
Na oddział dzienny przyjmujemy dzieci i młodzież w wieku od 13 r.ż. do 18 r.ż. Rozpoznania, z jakimi trafiają pacjenci, to głównie zaburzenia depresyjne, lękowe, zaburzenia neurorozwojowe, w tym nadpobudliwość psychoruchowa ADHD oraz zaburzenia ze spektrum, czy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne.
Kiedy dziecko trafia na oddział psychiatryczny?
Aktualnie ta ścieżka jest już uproszczona na korzyść młodych pacjentów, ponieważ skierowanie na oddział psychiatryczny może wystawić lekarz pediatra, a nie jak było wcześniej – wyłącznie lekarz psychiatra. Dzieci trafiają do nas w różnych momentach, czasem jest to ich pierwsza hospitalizacja, dla niektórych niestety kolejna.
Czy dzieci, które najczęściej trafiają na oddział, to dzieci po próbach samobójczych?
Pierwszym miejscem do przyjęcia dziecka bezpośrednio po próbie samobójczej będzie oddział stacjonarny. Do nas trafi pacjent już po obserwacji i ustabilizowaniu stanu psychicznego, bądź pacjent, który w historii miał próby samobójcze, ale nie jest to bezpośrednim powodem przyjęcia.
Jak wygląda taki pobyt na oddziale psychiatrycznym dziecka?
Pacjenci uczestniczą w zajęciach na oddziale od poniedziałku do piątku. Zajęcia rozpoczynają rano, wtedy zaczynają się lekcje w szkole, która funkcjonuje w ramach oddziału. Codziennie pacjenci uczestniczą w terapii grupowej, natomiast terapię indywidualną mają raz w tygodniu. Pacjenci razem z rodzinami uczestniczą również w terapii rodzinnej, a rodzice mogą brać udział w warsztatach dla rodziców. Jeżeli leczenie wymaga włączenie, bądź kontynuację terapii farmakologicznej – tę formę leczenia prowadzą wyłącznie lekarze psychiatrzy.
Co po pobycie w szpitalu? Jaką powinno się przyjąć ścieżkę dalszej terapii? Czy dziecko powinno kontynuować terapię?
Pacjenci otrzymuję niezbędne zalecenia na wypisie z oddziału. Zdecydowana większość pacjentów ma zalecaną kontynuację terapii indywidualnej, również rodzinnej.
Jaka powinna być rola rodziców? Jak powinni obchodzić się z dzieckiem np. po próbie samobójczej lub po samookaleczeniach?
Rodzice od pierwszych dni pobytu dziecka na oddziale są włączani w aktywny proces leczenia. Ja staram się spotkać z rodzicami pacjenta w trakcie pierwszych dni pobytu, po to, by zebrać wywiad, ustalić co rodzice wiedzą o problemach swojego dziecka i jak je rozumieją. Głównym oddziaływaniem w gabinecie z mojej strony jest psychoedukacja.
Zwracam również uwagę rodzicom, iż ich udział w leczeniu dziecka jest bardzo istotny, opierający się nie tylko na wspieraniu, ale również na wprowadzaniu zmian, jeżeli jest to niezbędne.
I jaka jest rola szkoły, nauczycieli? Czy powinni wiedzieć o pobycie w szpitalu? Czy psycholog szkolny też jest angażowany?
Szkoła macierzysta pacjenta jest informowana o pobycie ucznia na oddziale. Sam pobyt u nas nie jest przerwą w nauczaniu, gdyż pacjenci realizują program szkolny w trakcie pobytu. Oceny, które otrzymują, również są przekazywane do szkoły macierzystej.
Często prosimy wychowawców ze szkół naszych pacjentów o przygotowanie opinii o uczniu, podobnie jest z psychologiem szkolnym. Mamy dzięki temu szerszy obraz funkcjonowania pacjenta w jego środowisku.
Jak duży procent dzieci wraca na oddział psychiatryczny?
Ciężko jest mi to określić w postaci liczbowej, natomiast część pacjentów wraca po jakimś czasie do nas na oddział. Powody są bardzo indywidualne. Natomiast mogę powiedzieć, że większość pacjentów po pobycie na oddziale dziennym, kontynuuje leczenie ambulatoryjnie, w poradni zdrowia psychicznego.
