Obecność zwierząt, zwłaszcza psów, od dawna kojarzona jest z pozytywnym wpływem na samopoczucie człowieka. Coraz więcej badań naukowych potwierdza, że interakcje z psami mogą mieć wymierne korzyści dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Jednym z najważniejszych mechanizmów biologicznych stojących za tym zjawiskiem jest wzrost poziomu oksytocyny – hormonu związanego z poczuciem bezpieczeństwa, więzi społecznych i redukcją stresu. Szczególnie istotnym czynnikiem w tej interakcji okazuje się być głaskanie psa, które nie tylko wzmacnia relację między człowiekiem a zwierzęciem, ale także przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Badania wskazują, że już kilka minut kontaktu fizycznego z psem może prowadzić do obniżenia poziomu kortyzolu – hormonu stresu – oraz zwiększenia wydzielania serotoniny i dopaminy, które poprawiają nastrój i redukują napięcie. Głaskanie psa wpływa także na obniżenie ciśnienia krwi i spowolnienie akcji serca, co sprzyja relaksacji i pomaga w walce z przewlekłym stresem. Dodatkowo, interakcje z czworonogiem mogą poprawiać zdolność radzenia sobie z lękiem i zwiększać poczucie komfortu psychicznego, co jest szczególnie istotne dla osób zmagających się z depresją czy zaburzeniami lękowymi.
Oksytocyna – hormon więzi i relaksu
Oksytocyna jest neuroprzekaźnikiem i hormonem produkowanym głównie w podwzgórzu i wydzielanym przez przysadkę mózgową. Odgrywa kluczową rolę w budowaniu więzi społecznych, zwłaszcza między matką a dzieckiem, partnerami oraz człowiekiem a zwierzęciem. Oksytocyna odpowiada także za uczucie spokoju i relaksu oraz działa przeciwdziałająco na skutki stresu, obniżając poziom kortyzolu – hormonu stresu.
Badania wskazują, że kontakt fizyczny z psem, np. poprzez głaskanie, prowadzi do wzrostu poziomu oksytocyny zarówno u człowieka, jak i u zwierzęcia. W eksperymentach przeprowadzonych przez naukowców, takich jak badania Miho Nagasawa i jej zespołu z Japonii, wykazano, że dłuższy kontakt wzrokowy i fizyczny z psem zwiększa wydzielanie oksytocyny w organizmie właściciela oraz jego pupila. Jest to przykład unikalnej, dwukierunkowej więzi, której nie obserwuje się w relacjach człowieka z innymi zwierzętami domowymi na tak dużą skalę.
Głaskanie psa a redukcja stresu
Stres to naturalna reakcja organizmu na trudne sytuacje, jednak jego długotrwałe działanie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak nadciśnienie, choroby serca czy zaburzenia psychiczne. Jednym ze skutecznych sposobów redukcji stresu jest interakcja z psem, a szczególnie głaskanie.
Podczas głaskania psa w organizmie człowieka dochodzi do szeregu pozytywnych zmian fizjologicznych:
Obniżenie poziomu kortyzolu – kontakt fizyczny z psem zmniejsza wydzielanie hormonu stresu, co przekłada się na lepsze samopoczucie i mniejsze napięcie nerwowe.
Spowolnienie akcji serca i obniżenie ciśnienia krwi – badania wykazały, że osoby regularnie przebywające z psami mają niższe tętno i ciśnienie krwi w porównaniu do tych, które nie mają zwierząt domowych.
Wzrost poziomu serotoniny i dopaminy – głaskanie psa stymuluje wydzielanie neuroprzekaźników odpowiedzialnych za uczucie szczęścia i satysfakcji.
Poprawa zdolności radzenia sobie ze stresem – osoby mające kontakt ze zwierzętami wykazują większą odporność na sytuacje stresowe i lepiej radzą sobie w trudnych momentach.
Terapia z udziałem psów – Animal-Assisted Therapy (AAT)
Z uwagi na pozytywne działanie głaskania i przebywania z psami, coraz częściej wykorzystuje się je w terapii osób zmagających się ze stresem, lękiem, depresją czy PTSD (zespołem stresu pourazowego). Terapia wspomagana obecnością zwierząt (AAT) jest stosowana w szpitalach, domach opieki oraz w terapii dzieci i dorosłych z problemami emocjonalnymi.
Badania pokazują, że pacjenci uczestniczący w sesjach terapeutycznych z udziałem psów doświadczają znaczącego obniżenia poziomu stresu i poprawy samopoczucia. Interakcja z czworonogiem pozwala im także na wyciszenie, lepszą koncentrację oraz większe poczucie bezpieczeństwa.
Głaskanie psa to nie tylko przyjemna czynność…
…, ale także sposób na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego. Wzrost poziomu oksytocyny, redukcja stresu oraz poprawa ogólnego samopoczucia to tylko niektóre z korzyści wynikających z bliskiego kontaktu ze zwierzęciem. Psy, dzięki swojej obecności i bezwarunkowej akceptacji, stanowią nieocenione wsparcie w walce ze stresem i trudnościami życia codziennego. Regularna interakcja z psem może więc nie tylko poprawić nastrój, ale także przyczynić się do długoterminowej poprawy zdrowia i jakości życia.
Ponadto, badania pokazują, że głaskanie psa może zwiększać poczucie bezpieczeństwa i redukować uczucie samotności, co jest szczególnie istotne dla osób starszych oraz tych zmagających się z problemami emocjonalnymi. Kontakt ze zwierzęciem może także wspierać rozwój społeczny i emocjonalny u dzieci, ucząc je empatii oraz odpowiedzialności. Co więcej, interakcje z psem stymulują produkcję endorfin, które działają jak naturalne środki przeciwbólowe, pomagając w łagodzeniu napięć i poprawie ogólnego komfortu psychicznego. Wszystkie te korzyści sprawiają, że psy odgrywają istotną rolę nie tylko jako towarzysze, ale również jako naturalni terapeuci wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne człowieka.
