Kim jest psycholog?

Anna Kaźmierczak-Mytkowska

Ataki paniki – objawy, przyczyny i metody terapii zaburzenia lękowego 1

Psycholog to osoba, która po ukończeniu studiów magisterskich z zakresu psychologii zdobyła wiedzę z zakresu ludzkiego zachowania, procesów poznawczych, emocji i motywacji oraz umiejętności ich diagnozowania i modyfikowania. Jest to bardzo wymagający zawód, który polega na angażowaniu się w badanie, analizę ludzkiego umysłu oraz zachowania.

Aby zostać psychologiem, konieczne jest uzyskanie dyplomu magistra z psychologii. Całościowe studia psychologiczne obejmują różnorodne dziedziny, takie jak psychologia rozwoju człowieka, psychologia poznania, dynamizmów zachowania, a także w zależności od wybranej ścieżki kształcenia mogą skupiać się na psychologii klinicznej, psychologia społecznej, wychowawczej i innych. Program studiów skupia się na zdobyciu teoretycznych podstaw psychologii oraz praktycznych umiejętności badawczych i diagnostycznych.

Ważną częścią kształcenia przyszłych psychologów są staże w tym także kliniczne, które pozwalają na zdobycie praktycznego doświadczenia w pracy z pacjentami. Podczas stażu psycholog ma okazję obserwować i współpracować z doświadczonymi specjalistami, co pozwala mu na rozwinięcie podstawowych kompetencji diagnostycznych i terapeutycznych.

Zdecydowana większość psychologów decyduje się na kontynuację nauki i uczestniczy w kursach, szkoleniach lub studiach podyplomowych, aby doskonalić się w określonych dziedzinach psychologii; część rozwija kompetencje w toku wieloletniego procesu specjalizacyjnego.  

Psychologowie pracują w różnych obszarach, w tym w placówkach ochrony zdrowia, poradniach psychologicznych i psychologiczno-pedagogicznych, szkołach, instytucjach związanych z szeroko pojętym biznesem, sportem, prowadzą także badania w instytutach naukowych. Głównym celem ich oddziaływań jest pomaganie ludziom w zrozumieniu i konstruktywnym radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi, motywacyjnymi i relacyjnymi.

Psychologowie mogą diagnozować przejściowe trudności lub zaburzenia psychiczne, korzystając z narzędzi, takich jak wywiady i obserwacje diagnostyczne oraz testy psychologiczne. Zajmują się także wspieraniem procesów rozwojowych oraz poradnictwem w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych.

Ważnym aspektem pracy psychologa jest również przestrzeganie zawodowych norm etycznych. Psycholodzy są zobowiązani do zachowania poufności i tajemnicy zawodowej, szanowania godności i praw pacjenta oraz kontynuowania samorozwoju i doskonalenia zawodowego.

Kiedy warto rozważyć konsultację z psychologiem?

Warto zauważyć, że skorzystanie z pomocy psychologa nie jest oznaką słabości ani porażki. Jest efektem świadomości znaczenia równowagi psychicznej w funkcjonowaniu człowieka i troski o własne zdrowie.

Istnieje wiele sytuacji, w których warto rozważyć skonsultowanie się z psychologiem, oto kilka przykładów:

  • Problemy emocjonalne: Trudności w regulowaniu mogą negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Jeśli odczuwasz silny stres, niepokój, przygnębienie, które powodują niezadowolenie z życia warto skonsultować się z psychologiem.
  • Trudne doświadczenia życiowe: Jeśli doświadczyłeś lub byłeś świadkiem traumatycznych wydarzeń, takich jak wypadek komunikacyjny, utrata bliskiej osoby, przemoc czy wypalenie zawodowe, psycholog może pomóc poradzić sobie z emocjonalnymi konsekwencjami tych przeżyć.
  • Problemy interpersonalne: Psycholog może pomóc w identyfikacji i zmianie szkodliwe wzorców zachowań utrudniających lub uniemożliwiających nawiązywanie satysfakcjonujących relacji z innymi osobami w rodzinie, szkole czy pracy oraz pomóc w budowaniu zdrowych relacji.
  • Trudności adaptacyjne: Psycholog może pomóc również w przypadku występujących trudności w radzeniu sobie ze stresem, z niską samooceną, z trudnościami w podejmowaniu decyzji.
  • Zaburzenia psychiczne: Psycholog może pomóc w diagnozie zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia odżywiania czy uzależnienia, psycholog wspiera również proces leczenia.

Psycholog pomaga zatem zrozumieć i regulować emocje, rozwijać konstruktywne strategie radzenia sobie i wspiera pacjentów w szukaniu optymalnych sposobów utrzymania równowagi psychicznej.

Czego możesz się spodziewać po wizycie u psychologa?

Warto zrozumieć, czego możesz się spodziewać po pierwszej wizycie u psychologa.

Podczas pierwszego spotkania psycholog będzie chciał poznać Twoje powody zgłoszenia się po pomoc. Będzie zainteresowany tym, jakie trudności emocjonalne, psychologiczne czy behawioralne Cię dotykają oraz jakie są Twoje cele i oczekiwania co do spotkań. Psycholog będzie starał się zrozumieć jaki jest mechanizm powstawania trudności i jakie rozwiązania będą najbardziej użyteczne.

Ważne jest, abyś czuł/a się komfortowo w obecności psychologa i mógł/a otwarcie rozmawiać o swoich uczuciach i doświadczeniach. Psycholog będzie słuchał Cię uważnie, bez osądzania i bezpiecznie przeprowadzał rozmowę.

Wizyty mogą mieć charakter jedynie konsultacyjny lub diagnostyczny; po nim na ogół proponowane są spotkania psychoedukacyjne, poradnictwo, a czasem proces terapeutyczny, który będzie kontynuowany w czasie kolejnych spotkań. Na podstawie procesu diagnostycznego psycholog będzie w stanie ocenić, jakie metody terapeutyczne mogą być najbardziej dostosowane do potrzeb pacjenta, uwzględniając też jego preferencje. Wspólnie z psychologiem podejmiecie decyzję dotyczącą dalszego planu wsparcia lub zmiany. Psycholog może zaproponować regularne spotkania terapeutyczne, które będą odbywać się w określonych interwałach czasowych.

Ważnym elementem współpracy jest stworzenie kontraktu terapeutycznego, który określa zasady współpracy między tobą a psychologiem. Będzie on zawierał takie informacje jak cel terapii, liczba spotkań, długość sesji, zasady ochrony prywatności, opłaty za terapię i ewentualne warunki odwołania wizyt. Podpisanie kontraktu jest ważnym krokiem, który pomaga ustalić jasne ramy i oczekiwania dotyczące procesu.

Praca z psychologiem pomaga w eksplorowaniu natury trudności psychologicznych, rozwijaniu nowych umiejętności radzenia sobie i wspieraniu pacjenta w osiąganiu celów terapeutycznych.

Autor tekstu:

Od wielu lat jestem związana z Centrum CBT w Warszawie, gdzie pełnię nadzór merytoryczny nad programami grupowymi i warsztatowymi. W Poradni Centrum CBT dla dzieci i młodzieży pracuję z rodzinami pacjentów w wieku rozwojowym, prowadzę diagnozę psychologiczną oraz pełnię funkcję dyrektora medycznego ds. dzieci i młodzieży.

Jestem również wykładowcą w Szkole Psychoterapii Centrum CBT-EDU, na 4-letnim kursie psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Prowadzę szkolenia specjalizacyjne z zakresu psychoterapii dzieci i młodzieży, psychologii klinicznej oraz terapii środowiskowej dzieci i młodzieży.

W Niepublicznej Placówce Doskonalenia Nauczycieli Centrum CBT prowadzę liczne szkolenia dla nauczycieli, psychologów i pedagogów szkolnych, dzieląc się wiedzą i doświadczeniem zdobytym w pracy klinicznej i edukacyjnej.