Powrót dziecka do szkoły po wakacyjnej przerwie może być źródłem wielu emocji – zarówno pozytywnych, jak i trudnych. Ekscytacja związana z ponownym spotkaniem z rówieśnikami często miesza się z lękiem przed nowymi wyzwaniami, stresem czy niechęcią do zmiany beztroskiego trybu życia. Jako rodzic możesz odegrać kluczową rolę w łagodzeniu tych napięć i wspieraniu dziecka w adaptacji do szkolnej rzeczywistości. Dlatego już na kilka dni przed rozpoczęciem roku szkolnego warto zwrócić uwagę na stan emocjonalny dziecka i stopniowo wprowadzać je w codzienną rutynę. Nawet krótkie rozmowy o tym, co je czeka, wspólne przygotowania czy przypominanie miłych momentów ze szkoły mogą pomóc oswoić nadchodzące zmiany. Kluczowe jest okazywanie zrozumienia, cierpliwości i gotowości do wsparcia – dzięki temu dziecko poczuje, że nie musi radzić sobie z trudnymi emocjami samotnie.
Emocjonalne wyzwania na początku roku szkolnego
Wczesne wstawanie, obowiązki szkolne i ograniczony czas wolny to tylko część zmian, które mogą wywoływać frustrację. Dzieci mogą także odczuwać lęk przed nowym środowiskiem, nauczycielami, czy trudnymi relacjami z rówieśnikami. Nie bez znaczenia są również oczekiwania otoczenia – szkoły, nauczycieli czy członków rodziny – które mogą potęgować stres. Dziecko może też wątpić we własne możliwości, szczególnie jeśli poprzedni rok szkolny był dla niego trudny. To wszystko razem może prowadzić do smutku, napięcia, a czasem nawet objawów zaburzeń lękowych.
Jak wspierać dziecko w trudnych emocjach?
1. Bądź uważnym i akceptującym słuchaczem
Zacznij od akceptacji emocji dziecka – nawet jeśli są dla Ciebie zaskakujące lub trudne. Nie oceniaj ich, nie bagatelizuj. Powiedz: „Widzę, że się martwisz. To zupełnie normalne. Chcesz mi o tym opowiedzieć?”. Dziecko musi czuć, że może przeżywać wszystko – smutek, złość, niepewność – bez obawy o odrzucenie czy niezrozumienie.
2. Rozmawiaj o obawach i wspólnie szukaj rozwiązań
Pomóż dziecku zidentyfikować, co je niepokoi. Czy boi się nowych nauczycieli? A może konfliktów z rówieśnikami? Rozmowa o konkretach pozwoli Wam wspólnie poszukać strategii radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
3. Wspólnie planujcie codzienność
Organizacja dnia, wieczorne przygotowania do szkoły, ustalenie stałych pór snu i posiłków – to wszystko wprowadza porządek i poczucie bezpieczeństwa. Warto także zaplanować wspólne chwile relaksu po szkole, by dziecko wiedziało, że obowiązki nie wykluczają przyjemności.
4. Zróbcie listę plusów i minusów szkoły
Pomocne może być zapisanie razem z dzieckiem, co w szkole lubi, a co budzi jego obawy. Dzięki temu łatwiej będzie dostrzec pozytywne aspekty szkolnej codzienności i podjąć rozmowę o trudnych tematach.
5. Wzmacniaj samodzielność
Daj dziecku przestrzeń do podejmowania decyzji – niech samo wybiera ubranie na pierwszy dzień szkoły, przygotowuje swój plecak, czy wybiera lunch. Dzięki temu wzrośnie jego poczucie sprawczości i pewność siebie.
Emocje – ważna część rozwoju dziecka
Rozwój emocjonalny to jeden z fundamentów zdrowego funkcjonowania dziecka. Już w przedszkolu dzieci zaczynają rozpoznawać i nazywać emocje, a rodzice pełnią tu rolę przewodników. Pytania otwarte typu: „Co poczułeś, kiedy kolega zabrał Ci zabawkę?” uczą dziecko samoświadomości i wspierają rozwój empatii.
Co jeszcze możesz zrobić?
- Pomagaj dziecku nazywać emocje – smutek, złość, zawstydzenie, radość.
- Nie oceniaj i nie neguj emocji – nie mów: „To nic takiego”, bo dla dziecka to może być wielkie.
- Ucz wyrażania emocji w sposób pozytywny – bez przemocy, krzyku czy obrażania.
- Bądź przykładem – pokazuj, jak Ty radzisz sobie ze stresem i emocjami.
Przygotuj dziecko do szkoły – praktyczne wskazówki
Na kilka dni przed rozpoczęciem roku szkolnego warto zacząć stopniowo wprowadzać dziecko w rytm szkolnej codzienności, aby powrót do obowiązków nie był dla niego nagłym i stresującym przejściem. Jednym z pierwszych kroków jest uregulowanie rytmu dobowego – kładzenie się spać i budzenie o stałych porach pomoże dziecku przyzwyczaić się do wczesnych poranków i uniknąć zmęczenia w pierwszych dniach szkoły. Warto także zaangażować dziecko w przygotowania do nowego roku – pozwól mu samodzielnie wybrać plecak, zeszyty, przybory szkolne czy ubrania. Daje mu to poczucie sprawczości i wpływu na rzeczywistość, która wkrótce się zmieni. Dobrym pomysłem jest również codzienne wykonywanie krótkich zadań umysłowych – mogą to być krzyżówki, łamigłówki, gry logiczne lub kilkanaście minut czytania. Dzięki temu dziecko „rozrusza” swój umysł po wakacyjnej przerwie i łatwiej wejdzie w tryb nauki. Pomocne może być także wspólne przejrzenie planu nauki lub podręczników na nadchodzący rok – rozmowa o tym, czego będzie się uczyć, buduje poczucie bezpieczeństwa i przygotowania. Nie zapomnijcie również o emocjonalnym zakończeniu wakacji – warto uczcić ten moment w wyjątkowy sposób, np. wspólnym wyjściem do kina, na lody czy organizacją małego rodzinnego pikniku. Taki symboliczny rytuał zamknięcia lata pozwala dziecku łatwiej zaakceptować zmianę i z optymizmem spojrzeć na nadchodzący szkolny czas.
Kiedy warto skorzystać z pomocy specjalisty?
Jeśli pomimo wsparcia Twoje dziecko przez długi czas wykazuje objawy silnego lęku, smutku, unika szkoły, ma problemy ze snem lub wybuchy złości, warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym lub psychiatrą. Wczesna reakcja może zapobiec poważniejszym problemom emocjonalnym w przyszłości.
Powrót do szkoły po wakacjach to dla dzieci moment pełen emocji – często trudnych, ale całkowicie naturalnych. Kluczem do ich oswojenia jest czuła obecność rodzica, rozmowa, zrozumienie i dobrze zaplanowana codzienność. Twoje wsparcie może sprawić, że dziecko poczuje się bezpiecznie, zyska pewność siebie i łatwiej zaadaptuje się do szkolnej rutyny.
To, jak Twoje dziecko poradzi sobie z emocjami dziś, będzie miało ogromny wpływ na to, jak poradzi sobie z nimi w przyszłości.
Zadbaj o dobry start dziecka w nowy rok szkolny
We wrześniu zapraszamy na bezpłatne warsztaty i konsultacje psychologiczne w Centrum CBT. To wyjątkowa okazja, by bez zobowiązań porozmawiać ze specjalistą i dowiedzieć się, jak wspierać swoje dziecko – emocjonalnie, rozwojowo i rodzicielsko.
Liczba miejsc ograniczona – zapisz się już teraz: https://app.evenea.pl/event/1909cbt/
