Rola psychoterapeuty: Profesjonalne wsparcie dla zdrowia psychicznego

Anna Kaźmierczak-Mytkowska

Rola psychoterapeuty Profesjonalne wsparcie dla zdrowia psychicznego 1

Wezwania współczesnego świata powodują, że coraz więcej osób zwraca się o pomoc do psychoterapeutów. Kim jednak jest zatem psychoterapeuta i jakie zadania spełnia?

Psychoterapeuta to osoba, która ukończyła specjalistyczne szkolenie w dziedzinie psychoterapii, posiadająca wiedzę, umiejętności i kompetencje niezbędne do pracy z osobami zmagającymi się z różnorodnymi wyzwaniami psychicznymi, które często prowadzą do powstawania objawów takich jak: depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania i inne. Poza przywracaniem równowagi psychicznej i redukowaniem objawów chorobowych psychoterapeuci udzielają profesjonalnego wsparcia emocjonalnego, wspierają procesy rozwiązywania problemów życiowych i wspomagania rozwoju osobistego.

Aby stać się psychoterapeutą, osoba musi przejść intensywne szkolenie, które obejmuje zarówno teoretyczne jak i praktyczne aspekty psychoterapii. Ważnym elementem jest udział w stażach klinicznych, które umożliwiają przyszłym terapeutom zdobycie praktycznego doświadczenia w pracy z klientami. Ponadto, w procesie kształcenia, psychoterapeuci często sami doświadczają własnego procesu terapeutycznego, aby lepiej zrozumieć swoje procesy psychiczne i emocjonalne, co pozwala im wyraźnie oddzielać własne schematy myślenia od innych i przez to lepiej wspierać packentów w ich drodze do zdrowia i samorozwoju.

W celu zapewnienia optymalnego poziomu pracy psychoterapeuci poddawani są regularnej superwizji. Jest to proces, w którym doświadczony terapeuta, zwany superwizorem, monitoruje pracę psychoterapeuty, zapewniając mu profesjonalne konsultacje w obrębie jego pracy i przez to wsparcie w realizowanych procesach.

Istotnym elementem pracy psychoterapeuty jest ciągłe doskonalenie umiejętności i podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Psychologia i psychoterapia są dziedzinami, które stale się rozwijają, a nowe badania i techniki terapeutyczne pojawiają się regularnie. Dlatego psychoterapeuci uczestniczą w szkoleniach, warsztatach i konferencjach, aby na bieżąco z zapoznawać się z najnowszymi osiągnięciami w dziedzinie zdrowia psychicznego i wprowadzanych, skutecznych metodach terapeutycznych.

Głównym celem psychoterapii jest pomoc klientom w osiągnięciu lepszego samopoczucia psychicznego i rozwiązaniu problemów, które mogą wpływać na ich codzienne funkcjonowanie. Psychoterapeuta tworzy bezpieczne i zaufane środowisko, w którym pacjent może dzielić się swoimi uczuciami, myślami i doświadczeniami. Poprzez aktywne słuchanie, empatię i zrozumienie, terapeuta wspiera klienta w identyfikowaniu i rozumieniu korzeni jego trudności, a następnie w rozwijaniu zdrowszych strategii radzenia sobie i osiąganiu osobistej satysfakcji w relacji ze sobą i innymi.

Każdy proces psychoterapeutyczny jest unikalny i dostosowany do indywidualnych potrzeb klienta. Psychoterapeuci różnią się tym, jakie wykorzystują podejścia terapeutyczne, najczęściej jest to: terapia poznawczo-behawioralna, terapia systemowa, psychodynamiczna czy integracyjna. Ważne jest, aby terapeuta był elastyczny i umiał dostosować swoje podejście i narzedzia do potrzeb klienta, aby osiągnąć najlepsze rezultaty w zakresie poprawy jego funkcjonowania.

Kto może skorzystać z psychoterapii?

Odpowiedź jest dość prosta: każdy, kto doświadcza trudności emocjonalnych lub behawioralnych, może poddać się psychoterapii. Terapie prowadzone są niezależnie od wieku pacjentów; zarówno dzieci, młodzież, jak i osoby dorosłe mogą skorzystać z psychoterapii, przy czym metody i podejścia mogą się różnić w zależności od wieku i specyficznych potrzeb pacjenta.

Psychoterapia dzieci to gałąź psychoterapii, która skupia się na pracy z dziećmi w wieku od przedszkola do okresu adolesencji. Dzieci mogą wymagać terapii z różnych powodów, takich jak trudności w adaptacji do warunków szkolnych, zaburzenia nastroju, lękowe, obciążające problemy rodzinne lub trudności w zachowaniu. Terapeuci specjalizujący się w terapii dziecięcej stosują różnorodne metody i techniki, które są dostosowane do poziomu rozwoju i potrzeb dziecka.

Psychoterapia młodzieży obejmuje pracę z nastolatkami, którzy zwykle borykają się z wieloma konsekwencjami zmian rozwojowych: emocjonalnymi, społecznymi i poznawczymi. Terapia może pomóc młodzieży w radzeniu sobie z problemami związanymi z budowaniem tożsamości, niską samooceną, zaburzeniami afektywnymi: depresją, lękiem, zaburzeniami odżywiania czy uzależnieniami. Terapeuci młodzieży stosują różne sprawdzone co do swojej skuteczności podejścia, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia rodzinna czy terapia grupowa, w zależności od potrzeb i preferencji pacjenta.

Psychoterapia osób dorosłych to najbardziej powszechna forma terapii. Osoby dorosłe mogą szukać pomocy terapeutycznej w przypadku różnych objawów psychopatologicznych, takich jak depresja, objawy lękowe, konsekwencje nadmiernego stresu, traumy, problemy w relacjach, kryzysy życiowe czy trudności w radzeniu sobie z nowymi zadaniami.

Choć wiadomo, że podjęcie decyzji o rozpoczęciu psychoterapii może być dla wielu osób trudne, to należy pamiętać, że terapia może przynieść ogromne korzyści i pomóc w radzeniu sobie z trudnościami życiowymi.

Jak długo trwa psychoterapia?

Gdy zaczynamy rozważać psychoterapię jako formę wsparcia zdrowia psychicznego i redukcji objawów często pytamy, jak długo będzie ona trwała. Czas terapii jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników. Istnieją jednak pewne ogólne wytyczne, które można wziąć pod uwagę, gdy rozpoczynamy podróż ku lepszemu samopoczuciu.

Przede wszystkim ważne jest zrozumienie, że psychoterapia to proces, który wymaga czasu, zaangażowania i cierpliwości zarówno ze strony klienta, jak i terapeuty. Często trudno jest udzielić odpowiedzi na pytanie, ile sesji będzie potrzebnych, ponieważ każda osoba ma swoje unikalne potrzeby, cele i co najważniejsze: tempo rozwoju.

W przypadku krótkoterminowych terapii skoncentrowanych na określonym problemie, takich jak fobie czy inne objawy lękowe, czas trwania terapii może wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy. Terapeuta i klient ustalają wspólnie cele terapii i pracują nad nimi w określonym, krótkim czasie. W tych przypadkach, intensywna praca w krótkim okresie czasu może przynieść pozytywne i satysfakcjonujące rezultaty.

Natomiast w przypadku terapii długoterminowych, które obejmują bardziej wnikliwe zrozumienie mechanizmów prowadzących do powstawania objawów, przepracowanie traum, zmiany w sposobie myślenia i postępowania, czas trwania terapii może być znacznie dłuższy. Może ona obejmować kilka miesięcy do (nawet) kilku lat, w zależności od potrzeb klienta i stopnia trudności, z jakimi się boryka. Długoterminowe terapie umożliwiają stopniowe pogłębianie zrozumienia siebie i przekształcanie niefunkcjonalnych wzorców, co prowadzi do trwałych zmian i rozwoju osobistego.

Ważne jest również zrozumienie, że psychoterapia nie jest jednorazowym wydarzeniem, ale procesem zmiany myślenia i zachowania, wchodzenia w relacje, który wymaga czasu, aby przynieść trwałe efekty w życiu.

Ostateczna decyzja dotycząca czasu trwania terapii zależy od pacjenta i terapeuty.

Autor tekstu:

Od wielu lat jestem związana z Centrum CBT w Warszawie, gdzie pełnię nadzór merytoryczny nad programami grupowymi i warsztatowymi. W Poradni Centrum CBT dla dzieci i młodzieży pracuję z rodzinami pacjentów w wieku rozwojowym, prowadzę diagnozę psychologiczną oraz pełnię funkcję dyrektora medycznego ds. dzieci i młodzieży.

Jestem również wykładowcą w Szkole Psychoterapii Centrum CBT-EDU, na 4-letnim kursie psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Prowadzę szkolenia specjalizacyjne z zakresu psychoterapii dzieci i młodzieży, psychologii klinicznej oraz terapii środowiskowej dzieci i młodzieży.

W Niepublicznej Placówce Doskonalenia Nauczycieli Centrum CBT prowadzę liczne szkolenia dla nauczycieli, psychologów i pedagogów szkolnych, dzieląc się wiedzą i doświadczeniem zdobytym w pracy klinicznej i edukacyjnej.