Biorąc pod uwagę duże znaczenie superwizji w psychoterapii, staje się ona standardem placówek świadczących usługi w tym obszarze. I, jak wskazuje psycholożka, Agnieszka Gładysz, na początku praktyki terapeutycznej bardzo ważna jest systematyczność procesu superwizyjnego. Wtedy terapeuci potrzebują wsparcia, szerszego zrozumienia pacjenta, jak również siebie w relacji z pacjentem. To pozwala na sprawniejsze „poruszanie się” w terapii. To dużo wnosi do samej terapii, pozwala zdystansować się i przyjrzeć się procesowi terapeutycznemu z innej perspektywy.
Zapraszamy do lektury wywiadu.
Czym jest superwizja w psychoterapii?
Superwizja w psychoterapii jest spotkaniem psychoterapeuty i superwizora, którego celem jest omówienie kwestii dotyczących pacjenta. Mogą one dotyczyć sytuacji problemowych w relacji terapeuta – pacjent, trudności ze zrozumieniem pacjenta, mechanizmu jego zaburzeń, czy problemów pojawiających się w procesie terapeutycznym. Obszarów podejmowanych na superwizji może być wiele, ale dotyczą one doskonalenia pracy z pacjentem, jak również wsparcia samego terapeuty. Wśród zasad etycznych dotyczących psychoterapii, poddawanie superwizji pracy terapeuty jest jednym z ważniejszych obszarów.
Dlaczego superwizja jest tak ważna?
Superwizja w procesie terapeutycznym jest bardzo ważna, ponieważ dzięki niej psychoterapeuta może nauczyć się nowych umiejętności, wzbogacić własną praktykę, zweryfikować myślenie na temat pacjenta oraz przyjrzeć się własnym reakcjom i zachowaniom w relacji z pacjentem, które mogą mieć znaczący wpływ na relację terapeutyczną. Wszystkie te aspekty są ważne dla wzmocnienia efektywności samej terapii. A to, co jest dla nas ważne, to poprawa funkcjonowania samego pacjenta. Superwizja wspiera ten proces. Spotkanie z superwizorem, czyli specjalistą, mającym duże doświadczenie w psychoterapii, który nie jest emocjonalnie zaangażowany w proces terapeutyczny i może bardziej obiektywnie spojrzeć na problemy pojawiające się w trakcie terapii, jest cennym doświadczeniem dla samego terapeuty.
Czy superwizja jest dzisiaj standardem placówek świadczących usługi psychoterapeutyczne?
Biorąc pod uwagę duże znaczenie superwizji w psychoterapii, staje się ona standardem placówek świadczących usługi w tym obszarze.
Czy każdy psychoterapeuta jest zobligowany do poddawania się superwizji? Jakie są reguły?
Każdy certyfikowany psychoterapeuta jest zobligowany do poddawania się superwizji. Również te osoby, które chcą uzyskać certyfikat. Są to konkretne warunki, które musi spełnić każdy zajmujący się psychoterapią.
Bo warto pamiętać o tym, że certyfikat psychoterapeuty nie jest dany na całe życie. Terapeuci musza go odnawiać co 5 lat. A jednym z warunków jest udokumentowane systematyczne uczestnictwo w superwizji.
Jak często powinni się superwizowac terapeuci?
Na początku praktyki terapeutycznej bardzo ważna jest systematyczność procesu superwizyjnego. Wtedy terapeuci potrzebują wsparcia, szerszego zrozumienia pacjenta, jak również siebie w relacji z pacjentem. To pozwala na sprawniejsze „poruszanie się” w terapii. Doświadczeni psychoterapeuci zazwyczaj korzystają ze spotkań superwizyjnych w momencie pojawienia się problemu w procesie terapeutycznym dotyczącym pacjenta lub relacji terapeuta – pacjent. Chociaż uważam, że również oni powinni poddawać się systematycznej superwizji. To dużo wnosi do samej terapii, pozwala zdystansować się i przyjrzeć się procesowi terapeutycznemu z innej perspektywy.
Jak wygląda superwizja – czy są to spotkania grupowe, czy indywidualne? Czy przepracowywane są prawdziwe historie pacjentów, czy wyłącznie teoretycznie?
Superwizja może być prowadzona indywidualnie lub grupowo. Często w superwizji grupowej dodatkową wartością są informacje zwrotne, dyskusja, spostrzeżenia innych terapeutów. Często wiele to wnosi w superwizowany proces terapeutyczny.
Podczas superwizji terapeuta omawia prawdziwe historie swoich pacjentów, przygląda się im, weryfikuje swoje hipotezy dotyczące mechanizmów zaburzenia.
Co daj superwizja z perspektywy terapeuty i z perspektywy pacjenta?
Terapeuta rozwija swoje umiejętności, weryfikuje hipotezy, rozwiązuje trudności pojawiające się w procesie terapeutycznym, to z kolei podwyższa efektywność pracy z pacjentem.
Jak, jako pacjenci, możemy weryfikować, czy nasz terapeuta poddaje się superwizji?
Każdy pacjent ma prawo zapytać, czy terapeuta poddaje się superwizji. Jeśli psychoterapeuta posiada certyfikat, dla pacjenta jest to informacja, że tak się dzieje.
Czy superwizja pełni formę terapii dla psychoterapeuty?
Superwizja jest skoncentrowana na procesie terapeutycznym, tym samym nie jest terapią dla psychoterapeuty. Natomiast jeśli superwizor w relacji z terapeutą zauważy konieczność przepracowania przez terapeutę wątków osobistych, które wpływają negatywnie na jego pracę, wtedy informuje go o tym.
Kto może zostać superwizorem? Jakie powinien mieć doświadczenie?
Superwizorem może zostać osoba z dużym doświadczeniem w psychoterapii. Jej doświadczenie, umiejętności pozwalają na sprawniejsze rozumienie procesu terapeutycznego i analizę relacji terapeuta – pacjent.
Czy superwizorzy też są superwizowani? I czy superwizorzy są jednocześnie psychoterapeutami?
Proces superwizji poddawany jest superwizji w ramach tzw. metasuperwizji. Dzięki temu jeszcze efektywniej możemy wspierać samych terapeutów.
Czy docelowo superwizja stanie się obligatoryjna dla każdego terapeuty?
Już jest. Wynika to z kodeksu etycznego psychoterapeuty.
