Zadzwoń i umów się: (+48) 22 853 20 50 (+48) 22 853 20 50

Konsekwencje nieleczonego ADHD

Katarzyna Szamburska-Lewandowska

Konsekwencje nieleczone ADHD

Niezapewnienie odpowiedniego leczenia osobom dorosłym z ADHD może prowadzić do szeregu negatywnych następstw, które zostały potwierdzone w wyniku licznych badań i obserwacji klinicznych. Poniżej przedstawiamy niektóre z tych skutków.

Niezadowalające wyniki edukacyjne: studenci z ADHD, którzy nie otrzymują właściwego leczenia i terapii, częściej doświadczają trudności w nauce i mają niższe osiągnięcia akademickie. Mogą mieć problemy z koncentracją, organizacją pracy i wytrwałością w zadaniach i projektach. Brak odpowiedniego wsparcia może prowadzić do obniżonej motywacji, frustracji i poczucia niepowodzenia w sferze edukacyjnej a także skutkować przedwczesnym porzuceniem studiów bądź trudnościami w ich ukończeniu.

Niski status finansowy i zawodowy: osoby dorosłe z ADHD, które nie są leczone, często borykają się z problemami w karierze zawodowej. Mogą mieć trudności z utrzymaniem stałego zatrudnienia, awansowaniem i osiąganiem sukcesów w swojej dziedzinie. Niskie zarobki i niestabilność zawodowa mogą wpływać na ich ogólną jakość życia i samopoczucie.

Ryzyko pojawienia się nadużywania/uzależnień od substancji psychoaktywnych lub uzależnień behawioralnych: brak leczenia ADHD u osób dorosłych zwiększa ryzyko nadużywania alkoholu, nikotyny, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, a także pojawienia się uzależnień behawioralnych takich jak, hazard, zakupoholizm, seksoholizm, uzależnienia od jedzenia,  uzależnienia od gier, internetu i urządzeń elektronicznych.  Stanowią one sposoby radzenia sobie z konsekwencjami objawów ADHD, nadmiernym lękiem, obniżonym nastrojem lub obecnością zaburzeń współwystępujących pod postacią zaburzeń lękowych lub depresyjnych.  Uzależnienia stanowią czynnik ryzyka pojawienia się dalszych komplikacji zdrowotnych i społecznych.

Wypadki i konflikty z prawem: osoby dorosłe z nieleczonym ADHD są bardziej narażone na wypadki komunikacyjne, wypadki przy pracy i inne niebezpieczne sytuacje. Zaburzenia uwagi i impulsywność mogą wpływać na zdolność do skupienia się na zadaniu, odpowiedniej reakcji na sytuacje i podejmowania racjonalnych decyzji. Ponadto, nieleczone ADHD może zwiększać ryzyko konfliktów z prawem.

Trudności społeczne i w relacjach międzyludzkich: ADHD wpływa na relacje interpersonalne i społeczne osób dorosłych. Niezdolność do spokojnego słuchania, nadmierna gadatliwość, impulsywność i trudności w koncentracji mogą utrudniać komunikację, prowadzić do konfliktów i poczucia niezrozumienia ze strony innych osób. Z kolei takie doświadczenia mogą prowadzić do poczucia izolacji, samotności i trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji. Dysregulacja emocjonalna jest kolejnym objawem w znaczący sposób wpływającym na relacje osoby z ADHD, szczególnie gdy nie jest ona objęta oddziaływaniami terapeutycznymi. Nadmierna reaktywność emocjonalna, drażliwość, wybuchowość i labilność emocjonalna w znaczący sposób utrudniają nawiązywanie, podtrzymywanie i budowanie relacji z innymi ludźmi.

Zdrowie fizyczne i psychiczne: nieleczone osoby z ADHD narażone są na silniejsze epizody depresyjne i zwiększone ryzyko podjęcia próby samobójczej w porównaniu z osobami, które poddane są efektywnemu leczeniu. Dodatkowo kobiety obarczone są dodatkowym ryzykiem pojawienia się epizodu depresyjnego wynikającym z różnic płciowych. Nieleczeni pacjenci z ADHD narażeni są również na pogarszające się objawy lękowe.

Dlatego istotne jest, aby osoby dorosłe z ADHD otrzymywały odpowiednie wsparcie, diagnozę i leczenie, które mogą pomóc im poprawić jakość życia i osiągnąć pełny potencjał.

Autor tekstu:

Jestem psycholożką, absolwentką studiów doktoranckich w Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Ukończyłam czteroletnie szkolenie z zakresu psychoterapii poznawczo-behawioralnej, przygotowujące do uzyskania certyfikatu Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej. Pracuję jako starszy asystent w Oddziale Klinicznym Psychiatrii Wieku Rozwojowego Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego WUM. W latach 2014-2023 byłam doktorantką, a następnie asystentką dydaktyczną i nauczycielką akademicką w Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego WUM.

Ukończyłam szkolenie z terapii schematu przygotowujące do uzyskania certyfikatu oraz dwuletnie Podyplomowe Studium Socjoterapii i Psychoterapii Młodzieży w Krakowskim Centrum Psychodynamicznym. Jestem również trenerką w standardzie międzynarodowym VCC oraz uczestniczką licznych kursów i szkoleń z zakresu diagnozy i pracy terapeutycznej.

Jestem autorką i współautorką publikacji naukowych, opracowań zbiorowych, wytycznych oraz wystąpień konferencyjnych, poświęconych przede wszystkim zaburzeniom ze spektrum autyzmu, zespołowi nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), zaburzeniom tikowym i zespołowi Tourette’a. W latach 2018–2022 pełniłam funkcję koordynatorki i badaczki w projektach klinicznych dotyczących zaburzeń ze spektrum autyzmu. Jestem również tłumaczką i współredaktorką pierwszego na polskim rynku podręcznika poświęconego terapii behawioralnej tików.

Moje zainteresowania naukowe i kliniczne koncentrują się na funkcjonowaniu poznawczym w zaburzeniach ze spektrum autyzmu, zwłaszcza na deficytach teorii umysłu w różnych zaburzeniach psychicznych wieku rozwojowego.

W ramach Centrum CBT EDU prowadzę szkolenia i warsztaty tematyczne z zakresu diagnozy i pracy z dziećmi oraz młodzieżą. Odpowiadam również za obszar merytoryczny i jakość szkoleń w Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli Centrum CBT.

W Poradni dla Dzieci i Młodzieży Centrum CBT przy ul. Wołodyjowskiego pełnię funkcję kierowniczki zespołu diagnostycznego zajmującego się diagnozą zaburzeń neurorozwojowych (ADHD, zaburzenia ze spektrum autyzmu) u dzieci, młodzieży i dorosłych. Prowadzę diagnozę psychologiczną i neuropsychologiczną oraz psychoterapię poznawczo-behawioralną dzieci, młodzieży i dorosłych, w szczególności osób z zaburzeniami neurorozwojowymi.