Terapia uzależnienia od Internetu – jak odzyskać kontrolę nad swoim życiem?

Dostęp do komputera i Internetu jest powszechny, wymagany do pracy, nauki, uzyskania informacji i utrzymania kontaktów społecznych. Od najmłodszych lat możliwe jest oglądanie filmów animowanych i słuchanie dziecięcej muzyki w Internecie. Mimo swojej wysokiej użyteczności nieograniczony dostęp do Internetu może to stać się też pułapką, prowadzącą do uzależnienia od działań w sieci. Wtedy silny przymus psychiczny związany z nieodpartą potrzebą korzystania z Internetu prowadzi do kompulsywnego zachowania, a osoba uzależniona traci zdolność do kontrolowania czasu spędzanego w sieci, nie potrafi powstrzymać się od długotrwałego przebywania online, co prowadzi do zaniedbywania innych obszarów funkcjonowania. Warto wiedzieć, że możliwa jest droga powrotna do zdrowego i harmonijnego życia w postaci terapii uzależnienia od Internetu.

Przyczyny uzależnienia od Internetu

Przyczyny patologicznego korzystania z Internetu są wielorakie i często skomplikowane. Należą do nich:

• Przyjemność i ucieczka od rzeczywistości: Korzystanie z Internetu może dostarczać użytkownikowi natychmiastowych i intensywnych doznań przyjemności, co może skłaniać go do ucieczki od stresu w życiu realnym.

• Nagroda: Natychmiastowe efekty korzystania z Internetu, takie jak otrzymywanie powiadomień czy możliwość natychmiastowego uzyskania pożądanych informacji, działają jak nagroda.

• Potrzeba stymulacji: Internet oferuje nieskończoną ilość nowych, atrakcyjnych bodźców.

• Brak alternatywnych źródeł zadowolenia: Osoby uzależnione od Internetu mogą odczuwać brak zainteresowań czy aktywności, które dawałyby im równie dużo satysfakcji, co korzystanie z sieci.

• Potrzeba akceptacji społecznej: Sieć społecznościowa może stać się miejscem, gdzie doświadczamy akceptacji i uznania od innych; to atrakcyjna forma komunikacji.

• Izolacja społeczna: Osoby, które mają trudności w nawiązywaniu relacji społecznych uciekają do alternatywnego świata, który daje poczucie, że można go kontrolować, nasila to jednak izolację społeczną.

• Faktory społeczne: Współczesne technologie zachęcają do coraz większej aktywności online, a użytkownicy mogą znajdować się pod presją grupy rówieśniczej, która komunikuje się głównie w Internecie.

Objawy uzależnienia od Internetu

Uzależnienie od Internetu może przybierać różne formy, w zależności od indywidualnych preferencji osoby uzależnionej. Wśród najczęstszych typów uzależnienia od Internetu znajdują się:

• Uzależnienie od gier online – spędzanie dużej ilości czasu na graniu w gry komputerowe, kosztem innych aktywności życiowych.
• Uzależnienie od mediów społecznościowych – nieustanne przeglądanie i odświeżanie profili na portalach społecznościowych, które może prowadzić do izolacji w rzeczywistym świcie społecznym.

• Uzależnienie od treści wideo – spędzanie czasu jedynie na platformach wideo, oglądanie filmów i seriali bez kontroli czasu.

• Uzależnienie od zakupów online – niekontrolowane i częste robienie zakupów przez Internet.

• Uzależnienie od pornografii online – nadmierne korzystanie z treści pornograficznych, które może negatywnie wpływać na relacje z partnerem.

Osoby uzależnione od Internetu często zaniedbują swoje obowiązki, relacje interpersonalne rezygnują z innych aktywności, zainteresowań, które wcześniej sprawiały im przyjemność.

Dlaczego trudno podjąć terapię?

Podjęcie decyzji o skorzystaniu z terapii w przypadku uzależnienia od Internetu może być trudne z kilku powodów. Osoby uzależnione często nie mają świadomości, że ich stracili kontrolę nad tym korzystaniem z Internetu i ponoszą koszty społeczne z tego powodu. Często osoby najbliższe dostrzegają doniosłość problemu i starają się pomóc, jednak osoba uzależniona może odrzucać pomoc, racjonalizując swoje zachowanie. Dodatkowo, jeśli korzystanie z Internetu stanowi formę ucieczki od rzeczywistości, to podjęcie terapii wymagałoby zmierzenia się z własnymi, rzeczywistymi problemami.

Pierwszy krok

Specjalista terapii uzależnień może dokładnie zdiagnozować problem, pomóc zrozumieć mechanizmy leżące u podstaw uzależnienia i wspólnie z pacjentem opracować plan terapeutyczny. Ważne jest stopniowe ograniczanie czasu spędzanego online.

Terapia uzależnienia od Internetu

Terapia uzależnienia od Internetu wykorzystuje metody terapii poznawczo-behawioralnej, pomaga zmieniać nieprzystosowawcze schematy myślenia i działania. Ważnym elementem terapii jest nauka radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi i stresem w inny sposób niż poprzez ucieczkę do świata wirtualnego. Terapeuci często wykorzystują techniki relaksacyjne, elementy treningu umiejętności społecznych i inne metody, które mogą pomóc w zapełnieniu pustki pozostawionej po ograniczeniu czasu spędzanego online.

Wsparcie rodziny i najbliższych

Wsparcie rodziny i przyjaciół odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia. Osoby uzależnione potrzebują wsparcia i zrozumienia najbliższych, którzy mogą motywować, wzmacniać w podjętych postanowień oraz zapewnić aktywność i towarzystwo poza światem online.

10 zasad wspierających proces leczenia uzależnienia od Internetu

1. Znalezienie odpowiedniego wsparcia: Osoby uzależnione od Internetu powinny poszukać profesjonalnej pomocy terapeutycznej.
2. Ustalanie celów terapeutycznych: Terapeuci i pacjenci powinni wspólnie określić cele terapii, które będą sprzyjały poprawie relacji interpersonalnych i rozwijaniu aktywności życiowych w realnym świecie.
3. Ograniczenie czasu korzystania z Internetu: Pacjenci stopniowo ograniczają czas spędzany online, aby osiągnąć zdrowszą równowagę między życiem wirtualnym a rzeczywistym.
4. Wsparcie rodziny: Motywowanie, zachęcanie i wsparcie emocjonalne ze strony najbliższych pomaga w dokonaniu oczekiwanych zmian w funkcjonowaniu.
5. Określenie zdrowych nawyków: Rozwijanie zdrowych aktywności, takich jak sport, zajęcia związane ze sztuką czy spotkania z przyjaciółmi, może zastąpić czas spędzany w Internecie.
6. Unikanie pokus: Osoby uzależnione od Internetu powinny starać się unikać sytuacji, które prowokują do niekontrolowanego korzystania z Internetu.
7. Wprowadzenie technicznych ograniczeń: Można zastosować różne narzędzia, takie jak aplikacje do blokowania dostępu do niektórych stron czy gier, aby wspomóc ograniczenie korzystania z Internetu.
8. Monitorowanie postępów: Regularne monitorowanie czasu spędzanego w Internecie i postępów w terapii może pomóc pacjentowi i terapeucie w dostosowaniu planu leczenia.
9. Podtrzymywanie motywacji: Osoby uzależnione od Internetu potrzebują stałego podtrzymywania swojej motywacji do zmiany, nagradzając się za osiągnięcia i nie krytykując się za ewentualne niepowodzenia.
10. Wprowadzenie zmian długoterminowych: Terapia powinna skupiać się na wprowadzeniu długofalowych zmian w życiu pacjenta, które pozwolą mu utrzymać zdrowe nawyki po zakończeniu terapii.

Podsumowanie

Uzależnienie od Internetu stanowi poważny problem, który ogranicza funkcjonowanie społeczne i negatywnie wpływa na funkcjonowanie w innych, istotnych obszarach człowieka. Terapia uzależnienia od Internetu, oparta na metodach psychoterapii behawioralno-poznawczej, może pomóc w powrocie do zdrowego i zrównoważonego życia. Wsparcie rodziny i najbliższych jest ważnym elementem tego procesu, dla pacjenta w każdym wieku. Warto pamiętać, że choć podjęcie terapii może być trudne, stanowi ważny krok w dążeniu do wolnego i świadomego korzystania z dobrodziejstw nauki i techniki.