Przede wszystkim nie ma prostej zależności. Podejrzenie przyczyny organicznej, czyli ostrego pediatrycznego zaburzenia neuropsychiatrycznego (pediatric acute-onset neuropsychiatric syndrome – PANS), można wysunąć na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego tej choroby. PANS wiąże się z nagłym wystąpieniem objawów tikowych lub innych objawów neuropsychiatrycznych w czasie zakażenia lub bezpośrednio po nim.
Jednym z głównych objawów, które powinny budzić podejrzenie przyczyny organicznej, jest nagły i burzliwy początek tików. W przeciwieństwie do naturalnego przebiegu zaburzenia tikowego, w przypadku PANS obserwuje się liczne i nasilone tiki ruchowe lub ruchowe oraz głosowe. Mogą to być powtarzające się gesty, mimowolne ruchy mięśniowe, skurcze lub wydawanie dźwięków. W przypadku podejrzenia PANS, istotne jest zauważenie szybkiego wystąpienia tych tików i ich intensywności.
Dodatkowo, obecność innych objawów neuropsychiatrycznych jest istotna dla postawienia diagnozy PANS. Te objawy mogą obejmować zespół lękowy, labilność emocjonalną, zespół depresyjny, drażliwość, agresywność, nasilone zachowania opozycyjne, regresję zachowań lub pogorszenie wyników w nauce. PANS może także prowadzić do zaburzeń w sferze czuciowej lub motorycznej, takich jak nadwrażliwość na bodźce wzrokowe, słuchowe, zapachowe, dotykowe, pogorszenie charakteru pisma, koordynacji ruchowej, nadruchliwość czy ruchy przypominające pląsawicze. Dodatkowo, objawy somatyczne, takie jak zaburzenia snu, moczenie się lub częste oddawanie moczu, mogą również towarzyszyć PANS.
Ważne jest zauważenie, że obraz kliniczny PANS zdecydowanie różni się od naturalnego przebiegu zaburzenia tikowego. W przypadku naturalnych tików, zazwyczaj obserwuje się pojedyncze tiki, które mogą zmieniać się w czasie, a przebieg jest falujący. Natomiast w przypadku PANS, nagły początek nasilonych tików oraz obecność dodatkowych objawów neuropsychiatrycznych wskazuje na organiczną przyczynę tików.
W przypadku podejrzenia przyczyny organicznej tików u dziecka, istotne jest skonsultowanie się z lekarzem specjalistą, takim jak neurolog dziecięcy lub psychiatra dziecięcy. Dokładna ocena objawów, wywiad medyczny, badanie neurologiczne oraz ewentualne badania dodatkowe mogą pomóc w ustaleniu diagnozy. W przypadku potwierdzenia PANS, możliwe jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia, które może obejmować terapię farmakologiczną, terapię behawioralną, terapię psychologiczną czy interwencje immunologiczne.
Podsumowując, istotne objawy alarmowe u dziecka z tikami, które powinny nasuwać podejrzenie przyczyny organicznej, to nagły i burzliwy początek nasilonych tików, obecność innych objawów neuropsychiatrycznych, które występują wraz z tikami oraz różnice w obrazie klinicznym w porównaniu do naturalnego przebiegu zaburzenia tikowego. W przypadku podejrzenia PANS, konieczna jest konsultacja z odpowiednimi specjalistami w celu ustalenia diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
