Ekstremalne upały wpływają negatywnie nie tylko na ciało, lecz także na psychikę, co może prowadzić do tragicznych skutków. Choć dużo mówi się o fizycznych konsekwencjach wysokich temperatur, takich jak przegrzanie organizmu, zmęczenie czy przyspieszone bicie serca, wpływ upałów na zdrowie psychiczne jest równie istotny. Warto zwrócić uwagę na ten problem, zwłaszcza w kontekście zmian klimatycznych, które przyczyniają się do coraz częstszych i dłuższych fal upałów.
Ekstremalne upały mogą wpływać na nastrój i zwiększać prawdopodobieństwo poważniejszych problemów psychicznych. Oto, co warto wiedzieć.
Wpływ upałów na zdrowie psychiczne
Wysokie temperatury mogą pogarszać objawy wielu chorób psychicznych. Badania wykazały, że wzrost temperatury może prowadzić do nasilenia objawów takich schorzeń jak depresja, lęki, zaburzenia afektywne dwubiegunowe czy schizofrenia. Fale upałów mogą pogarszać wyniki u osób z chorobami psychicznymi.
Depresja i lęki
Osoby cierpiące na depresję mogą odczuwać nasilenie objawów podczas upałów. Wysokie temperatury wpływają na jakość snu, co jest jednym z kluczowych czynników wpływających na zdrowie psychiczne. Kilka nocy złej jakości snu może wywołać fazę depresyjną u osób z poważnymi zaburzeniami depresyjnymi.
Autoagresja i agresja
Wzrost temperatury został też skorelowany z pogorszeniem samopoczucia oraz nasileniem zachowań autoagresywnych. Częstość aktów samobójczych podczas upałów jest porównywalna ze wskaźnikiem zdarzeń, które zostały spowodowane recesją gospodarczą.
Ponadto upały związane są ze wzrostem zachowań agresywnych i przemocy. Istnieją prace naukowe, które dowodzą, że wzrost temperatury o jedno odchylenie standardowe prowadzi do 4% wzrostu przemocy interpersonalnej i 14% w obrębie grupy.
Podczas wysokich temperatur wzrasta liczba przestępstw z użyciem przemocy, nasilają się też agresywne myśli. Zjawisko znane jako „efekt długiego gorącego lata” wiąże się m.in. z:
- przyspieszonym biciem serca,
- obniżonym ciśnieniem krwi,
- skokiem adrenaliny i testosteronu,
- bólem głowy,
- odwodnieniem,
- ogólnym dyskomfortem.
W skrócie: ciało zostaje postawione w stan gotowości. Takie fizjologiczne reakcje mogą prowadzić do zwiększonego poziomu agresji i przemocy. Ludzie stają się bardziej podatni na impulsywne zachowania, co może skutkować większą ilością przestępstw i konfliktów.
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
Upały mogą również wywoływać fazy maniakalne u osób z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi. Zwiększa się również ryzyko samobójstw. Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazały, że wskaźnik samobójstw wzrasta o 3,8% na każdy wzrost średniej temperatury o 1°C powyżej 18°C.
Schizofrenia
Wysokie temperatury mogą również nasilać objawy schizofrenii i innych poważnych zaburzeń psychicznych. Osoby z istniejącymi schorzeniami mogą doświadczać pogorszenia stanu zdrowia, co prowadzi do zwiększenia liczby pacjentów odwiedzających ośrodki zdrowia psychicznego.
Funkcje poznawcze
Długotrwała ekspozycja głowy na światło słoneczne wyraźnie osłabia sprawność motoryczną, ale też poznawczą.
Dlaczego upały wpływają na zdrowie psychiczne?
Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na nasilenie objawów chorób psychicznych podczas upałów. Jednym z najważniejszych jest jakość snu. Wysokie temperatury mogą powodować trudności w zasypianiu i częste wybudzanie się w nocy. Słaba jakość snu wpływa negatywnie na zdrowie psychiczne, zwłaszcza u osób z istniejącymi zaburzeniami.
Hormony i funkcje poznawcze
Upały mogą również wpływać na poziom hormonów, co z kolei może prowadzić do zaburzeń funkcji poznawczych. Wysokie temperatury mogą powodować zwiększenie poziomu agresji i przemocy, co jest związane z działaniem hormonów stresu.
Leki psychotropowe
Wysokie temperatury mogą także wpływać na skuteczność leków stosowanych w leczeniu psychiatrycznym. Niektóre leki przeciwpsychotyczne mogą wpływać na zdolność organizmu do termoregulacji, co zwiększa ryzyko przegrzania. Niektóre leki mogą również wpływać na postrzeganie pragnienia, co może prowadzić do odwodnienia.
Lęki związane z ociepleniem klimatu
Nie można zapominać o wpływie lęków związanych z ociepleniem klimatu na zdrowie psychiczne. Coraz częstsze fale upałów, pożary i inne ekstremalne zjawiska pogodowe mogą wywoływać lęki dotyczące przyszłości naszej planety. Eco-anxiety, czyli lęk przed zmianami klimatycznymi, może nasilać objawy stresu, lęku i depresji.
Jak zminimalizować psychiczne skutki upałów?
Aby zminimalizować psychiczne skutki upałów, warto podjąć kilka prostych kroków:
- unikaj słońca: staraj się przebywać w cieniu lub w pomieszczeniach klimatyzowanych w najgorętszych godzinach dnia,
- nawodnienie: pij dużo wody, aby uniknąć odwodnienia,
- odpowiednia higiena snu: staraj się utrzymywać regularne godziny snu i zapewnić sobie komfortowe warunki do spania,
- chłodzenie: używaj wentylatorów, klimatyzacji lub chłodnych kąpieli, aby schłodzić ciało,
- unikanie alkoholu: alkohol może zwiększać ryzyko odwodnienia i pogarszać jakość snu,
- przechowywanie leków: trzymaj leki z dala od słońca.
Osoby z zaburzeniami psychicznymi, które zauważyły pogorszenie swojego stanu w wyniku upałów, powinny skonsultować się ze swoim lekarzem lub terapeutą. Wspieranie się nawzajem w społeczności, regularne sprawdzanie samopoczucia bliskich oraz dbanie o siebie i innych może pomóc w przetrwaniu ekstremalnych upałów.
Upały mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne. Wysokie temperatury mogą nasilać objawy istniejących zaburzeń psychicznych, wpływać na jakość snu, zmieniać poziom hormonów i skuteczność leków. W kontekście zmian klimatycznych, zrozumienie i przeciwdziałanie negatywnym skutkom upałów na zdrowie psychiczne staje się coraz bardziej istotne. Dbając o nawodnienie, unikanie słońca i odpowiednią higienę snu, możemy zminimalizować negatywne efekty upałów i chronić nasze zdrowie psychiczne.
