Zespół nadpobudliwości ruchowej z zaburzeniami uwagi (Attention Deficyt/Hyperactivity Disorder – ADHD) należy do grupy zaburzeń eksternalizacyjnych, których objawy są wyrazem trudności w zakresie kontrolowania własnego zachowania. Dzieci otrzymujące takie rozpoznanie przejawiają trwałe, zaburzone wzorce funkcjonowania w trzech obszarach: nadruchliwości, nadmiernej impulsywności oraz zaburzeń koncentracji uwagi, a nasilenie symptomów jest zdecydowanie większe niż u dzieci w tym samym wieku i na tym samym poziomie rozwoju.
Obraz omawianego zaburzenia zmienia się z wiekiem.Pierwsze symptomy pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie i są to na ogół nadruchliwość i wzmożona impulsywność. Ich największe nasilenie przypada na początek nauki w szkole podstawowej i stopniowo ulega zmniejszeniu, w okresie adolescencji jest zdecydowanie mniejsze w porównaniu z okresem wczesnego dzieciństwa – często przyjmuje formę stale obecnego niepokoju i napięcia. Nasilenie nadruchliwości i impulsywności spada z wiekiem, natomiast najdłużej – także w dorosłości- utrzymują się problemy związane z zaburzeniami uwagi.
Deficyty w zakresie koncentracji uwagi, objawy nadruchliwości i impulsywności powodują pogorszenie funkcjonowania osób z rozpoznaniem ADHD. Trudności wiążą się z problemami w zakresie regulacji emocji (na ogół nadmierna intensywność reakcji), którym często towarzyszy nieadekwatna ocena sytuacji społecznej, co często zaburza relacje z rodzicami i negatywnie wpływa na możliwość nawiązania satysfakcjonujących relacji z rówieśnikami. Słaba zdolność do planowania, samokontroli i złe zarządzanie czasem połączone z zaburzeniami koncentracji uwagi powodują, że osoby dotknięte tym zaburzeniem nie osiągają sukcesu w postaci oczekiwanych wyników w nauce, często kończą edukację poniżej swoich możliwości. W wielu przypadkach uniemożliwia to młodemu człowiekowi osiągnięcie pełnej niezależności i rozwój pozytywnej samooceny. Zwiększonej impulsywności towarzyszą wypadki komunikacyjne, urazy, a także kłopoty w zakresie przestrzegania prawa.
Trudności osób z ADHD mogą być nasilone powikłaniami występującymi powszechnie, takimi jak: zaburzenia depresyjne, lękowe, poważne zaburzenia zachowania lub nieprawidłowy rozwój osobowości. Jednak postawiona diagnoza i podejmowane, adekwatne oddziaływania skutecznie zwiększają szansę optymalnego rozwoju, satysfakcjonującego funkcjonowania osoby dotkniętej objawami ADHD i redukują prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń współwystepujących.
Serdecznie zapraszamy do zgłębiania wiedzy na ten temat, aby lepiej zrozumieć funkcjonowanie osoby z ADHD.
